تربیت چیزی جز بسترسازی نیست

به گزارش پایگاه خبری چکامه سرا ،همایش “نوجوان سرکش” در قالب سلسله‌برنامه‌های “خانواده خوشحال من” به همت اداره امور اجتماعی سازمان فرهنگی اجتماعی ورزشی شهرداری اصفهان در سالن آمفی‌تئاتر هنرستان هنرهای زیبا برگزار شد.

در این همایش که با همکاری کانون فرهنگی دختران آسمانی برگزار شد، حجت‌الاسلام حسن امان‌الهی مشاور خانواده با بیان اینکه نوجوان هم یک انسان است که صاحب اختیار، فکر، ایده، سلیقه، اعتقاد و سبک خود است اظهار داشت: نوجوان چون انسان است بنابراین انتخابگر هم هست.

وی با بیان اینکه باید تلاش کنیم به هر روشی اعتماد‌به‌نفس نوجوانان را بالا ببریم، افزود: برای تربیت فرزندان و تعامل درست با آنها باید کتاب مطالعه کنیم، بنابراین باید بدون توجه به بهانه‌های مختلف برای خود فرصت مطالعه خلق کنیم که این زمان می‌تواند حتی ۱۵ دقیقه در روز باشد.

حجت‌الاسلام امان‌الهی ادامه داد: اگر می‌خواهیم نوجوان ما در ساختار اشتباه سرکشی یا پرخاشگری قرار نگیرد باید چند محور کلیدی را رعایت کنیم. پیامبر اکرم(ص) می‌فرمایند بهترین تربیت، بسترسازی مناسب است بنابراین آن‌طور که مبانی دینی، اصول روانشناسی و تجربه به ما می‌گوید، تربیت درست چیزی جز بسترسازی نیست؛ یعنی پدر و مادر باید بستری را فراهم کنند که نوجوان خودش رشد کرده و مسیرش را پیدا کند.

محورهای کلیدی ایجاد ارتباط موثر با نوجوان

به گفته این مشاور خانواده، فراهم کردن بستر مناسب برای ارتباط موثر با همسر و فرزندان چند محور کلیدی شامل احترام، ابراز محبت، حُسن اعتماد، امنیت و ایجاد فضای بیان، هدف‌مندی و هدف‌محوری خانواده و هیجان دارد.

وی تصریح کرد: برای ارتباط با یک نوجوانِ سخت حتماً باید به او به‌شدت احترام بگذاریم چون او یک انسان و صاحب فکر، علاقه، خلاقیت، انتخاب، ایده و ایدئولوژی مخصوص به خود است. اگر به نوجوان احترام نگذاریم او هیچ‌گاه خود را در حد انتخاب کردن نمی‌بیند. این احترام باید در کلام و رفتار رعایت شود.

حجت‌الاسلام امان‌الهی با بیان اینکه مسئولیت تربیت فرزند بسیار سنگین است، تأکید کرد پیش از فرزندآوری باید مشکلات شخصی خود مانند اختلاف با همسر را رفع کنیم و خود را آنقدر ارتقا دهیم تا بتوانیم به تربیت فرزند یا فرزندان، جدای از مشکلات خود فکر کنیم.

این مدرس دانشگاه اضافه کرد: حساسیت دوره نوجوانی حضور و همراهی فعالانه پدر و مادر در کنار نوجوان خود را می‌طلبد، بنابراین والدین باید به همین میزان مشکلات خود را رفع کرده باشند تا با آرامش بتوانند با نوجوان خود ارتباط برقرار کنند.

وی با بیان اینکه اصلاً قرار نیست نوجوان با والدین هم‌سبک، هم‌اعتقاد و هم‌سلیقه باشد، گفت: برخی اوقات برآورده نکردن برخی خواسته‌های طبیعی، عادی و درست نوجوانان باعث می‌شود میان آنها و والدین‌شان فاصله زیادی ایجاد شود.

حجت‌الاسلام امان‌الهی درباره لزوم ابراز محبت به نوجوانان افزود: افراد به شکل‌های گوناگونی ابراز محبت می‌کنند و گاهی نوجوان شیوه ابراز محبت والدین خود را نمی‌پسندد، بنابراین باید هرطور نوجوان دوست دارد به او ابراز محبت کنیم.

این مشاور خانواده درباره حسن اعتماد به نوجوان اظهار داشت: بسیاری از نوجوانانی که به مشاور مراجعه می‌کنند از عدم اعتماد والدین به آنها گلایه می‌کنند. باید این را بدانیم که حتی اگر نوجوان ما یک‌بار اشتباهی را مرتکب شده قرار نیست به اشکال عجیب و غریب برای او سخت‌گیری‌های شدید انجام دهیم.

وی ایجاد فضای بیان را راهکار ایجاد امنیت برای نوجوان دانست و ادامه داد: باید برای درک کردن نوجوان خود با او حرف بزنیم. این حرف زدن به معنای صحبت‌های معمولی روزانه مانند غذا خوردن، خوابیدن و ساعت رفت‌وآمد و غیره نیست. والدین می‌توانند درباره مسائل گوناگون از دوستان نوجوان خود گرفته تا احساساتش با او حرف بزنند اما این حرف‌ها نباید حالت آمرانه داشته باشد.

حجت‌الاسلام امان‌الهی مادر و پدر بودن را یک هنر دانست و گفت: نوجوان نیاز دارد در خانواده‌ای رشد کند که هدف‌مند و هدف‌محور باشد و چون برخی خانواده‌ها این ویژگی را ندارند، برخی نوجوانان از حضور در میان اعضای خانواده خود رضایت ندارند و حوصله‌شان از خانواده خود سر می‌رود.

این مدرس دانشگاه با اشاره به عدم وجود هیجان در بیشتر خانواده‌ها بیان کرد: این در حالی است که نوجوانان به‌شدت نیازمند هیجان هستند و اگر در خانه هیجان نباشد، آن را خارج از خانه جست‌وجو می‌کنند. والدین می‌توانند این هیجان را با انجام بازی‌های گروهی و خانوادگی بسیار ساده، آشپزی، رفتن به پارک و رستوران در خانواده خود ایجاد کنند اما متأسفانه هیجان در بیشتر خانواده‌ها در حداقلی‌ترین میزان ممکن است.

به گفته وی، اگر پدر یا مادر متوجه ارتباط نوجوان خود با جنس مخالف شدند باید ابتدا آرامش خود را حفظ کنند. چون سن نوجوانی سن انتخاب نیست و پر از هیجانات و احساسات گذرا است بنابراین والدین باید حساب‌شده و بدون عصبانیت عمل کنند. همچنین باید بدانند نوجوان آنها متهم نیست بلکه انگار دچار یک بیماری شده که قرار است توسط والدین آگاه شود، نه توبیخ. اگر پدر یا مادر با زبان نوجوان خود آشنا هستند باید درباره احساسات گذرا و روابط درست و غلط با او صحبت کنند و عشقی گرم‌تر به فرزند خود منتقل کرده و سپس او را از آن فرد دور کنند. اگر والدین فکر می‌کنند خودشان از پس این کار برنمی‌آیند باید این روند را به یک مشاور خوب بسپارند.

گفتنی است؛ همایش‌های رایگان خانواده با عنوان «خانواده خوشحال من» هر دو هفته یک‌بار به همت اداره امور اجتماعی سازمان فرهنگی اجتماعی ورزشی شهرداری اصفهان برگزار می‌شود.