مکتب تفکیک در پسماند

در صنعت نیز تفکیک یا جداسازی محصولات در فرایند های مختلف بخش مهمی را به خود اختصاص داده است. جولان این واژه حتی به علم فلسفه هم کشیده شده است. مکتب تفکیک که  طلایه دار معاصر آنرا می توان از مرحوم محمدرضا حکیمی نام برد که تفکیک آموزه های فلسفی را از روش های دین شناسی مورد تاکید قرار می داد.اما در حوزه شهری چند دهه است تفکیک نه تنها در عرصه ساختمان بلکه در مدیریت شهری در جمع آوری پسماند یا اصطلاح عامیانه زباله در اصفهان ترویج و به نوعی نهادینه شده است.با رشد صنعت بازیافت در ایران بویژه در شهر اصفهان شاهد رونق این صنعت و جداسازی پسماندهای خشک از تر در جمع آوری  پسماندها توسط شهرداری  و ایجاد شرکت های جمع آوری پسماندها و اشتغال زایی مستقیم برای چندصد نفر در این شرکتها بودیم.

بر اساس گزارش سازمان مدیریت پسماند شهرداری اصفهان روزانه یک هزار تن پسماند شهری در اصفهان تولید می شود  که ۶۵ درصد آن پسماند آلی و فساد پذیر و ۳۵ درصد پسماند خشک است. با یک حساب سرانگشتی روزانه ۶۵۰۰ تن پسماند آلی شامل موادغذایی و دوریزی فاسد شدنی در اصفهان تولید که تنها برای تولید کود کمپوست و بخشی از آن نیز در زیرخروارها خاک دفن می شود. این میزان پسماند آلی می تواند با طی شدن فرایند تولید برای صنعت دامداری اصفهان خوراک دام تولید  و از  واردات نهاده های دامی تا اندازه ای جلوگیری کند.

نوسانات نرخ ارز و حذف ارز ۴۲۰۰ تومان برای ورود نهاده های دامی باعث افزایش قیمت خوراک دام و در پی آن افزایش قیمت تمام شده تولید محصولات لبنی و پروتئینی شده است.افزایش یکباره این محصولات فشار سنگینی برای تامین مواد غذایی  بر خانواده های با درآمد متوسط در ایران به همراه داشته است.

فرهنگ سازی تفکیک پسماند خشک از تر در اصفهان با تلاش تشکل های زیست محیطی و شهرداری اصفهان در طی فرایند ۱۰ ساله این شهر را به عنوان یکی از زیباترین و تمیزترین شهرهای ایران معرفی و صنعت بازیافت این شهر پیشرو در تمامی کشور ساخته است .صنعتی که علاوه برفلزات سنگین ،پلاستیک،شیشه و کاغذهای مصرف شده را به چرخه تولید باز گرداند و از دفن پسماند غیرقابل تجزیه در محیط زیست جلوگیری کرد و  اثری مهم در کاهش آلاینده های زیست محیطی ایجاد کرد.

این در حالیست که در کمتر از یکصد سال گذشته خانواده های اصفهانی از پسماندهای غذایی برای تامین  خوراک دام های خانگی استفاده می کردند و پسماندی برای جمع آوری  توسط بلدیه (شهرداری) وجود نداشت.اما با توجه به فرایند شهرنشینی و امکان پذیر نبودن نگهداری دام ،زمینه تامین خوارک دام به صورت غیرمستقیم توسط خانواده ها با تفکیک پسماند امکان پذیر است.تفکیکی که می تواند اثر آنرا در کاهش قیمت محصولات لبنی دربلند مدت مشاهده کنند.

اصفهان به عنوان شهرخلاق می تواند در عرصه بازچرخانی پسماند مواد آلی در سطح کشور به عنوان شهری پیشرو شناخته شود.فرهنگسازی تفکیک مواد غذایی و دوریز میوه جات دراصفهان به همت شهرداری و با همکاری سازمان های مردم نهاد و رسانه ها  می تواند گامی موثر در بازیافت مواد عالی و تولید خوراک دام  ایجاد کند.شکل گیری صنعت بازیافت مواد عالی به عنوان یک صنعت پاک  علاوه براشتغال زایی می تواند روزانه حداقل ۱۳۰۰ تن معادل ۱۳۰ کامیون ده تنی خوراک دام برای صنعت دامداری تولید کند.این تولید خوراک نسبت به تولید کود کمپوست دارای ارزش افزوده چندین برابر برای شهر اصفهان ایجاد می کند.

حسین قلع ریز ،روزنامه نگار